Predmet istraživanja

Istraživačka grupa je počela sa radom u prvoj polovini šezdesetih godina pod rukovodstvom prof. dr Velimira Canića i godinama se dalje uspešno razvijala pod mentorstvom prof. dr Nade Perišić-Janjić. U početku su istraživanja bila pretežno analitičkog tipa, ali veoma brzo grupa postaje prepoznatljiva po korišćenju nekonvencionalnih nosača u hromatografiji na tankom sloju (pirinčani i kukuruzni skrob, talk, celuloza i originalni nosač-aminoplast), zatim po spektrofotometrijskim ispitivanjima kiselinsko-baznih ravnoteža u rastvorima, kao i kompleksnih ravnoteža u prisustvu različitih liganada (najčešće novosintetisanih organskih molekula). Danas se kao osnovni predmet istraživanja grupe može izdvojiti fizičko-hemijska karakterizacija novosintetisanih jedinjenja koja su biološki aktivna ili imaju potencijalnu biološku aktivnost. Akcenat rada je na povezivanju fizičko-hemijskih karakteristika molekula (retencione konstante, kiselinsko-bazne konstante, karakteristične frekvencije apsorpcionih maksimuma, inhibitorske efikasnosti pri koroziji metala) sa hemijskom strukturom, odnosno biološkom aktivnošću ispitivanih jedinjenja.

Vremenom, u skladu sa naučnim trendovima, članovi istraživačke grupe sve više koriste statističke metode u obradi podataka. Danas je hemometrijski pristup obrade eksperimentalnih podataka u potpunosti zastupljen. Od hemometrijskih metoda pretežno se koriste multivarijantne metode, kao što su, na primer, umnožena linearna regresija (MLR), hijerarhijska klaster analiza (HCA) i analiza glavnih komponenata (PCA). Primena multivariantne analize pri obradi podataka je je od izuzetne važnosti pošto pruža mogućnost izdvajanja korisnih, i eliminaciju nepotrebnih informacija iz serije rezultata dobijenih na različite načine.

Grupa se bavi takođe utvrđivanjem kvalitativnih/kvantitativnih odnosa između molekulske strukture, fizičko-hemijskih karakteristika i biološke aktivnosti jedinjenja. Ovo obično podrazumeva poliparameterske LFER (Linear Free Energy Relationship), QSRR (Quantitative structure–retention relationship) i QSAR (Quantitative structure–activity relationship) modele i njihovu validaciju. Modeli ne samo što ukazuju na karakteristike novosintetisanih jedinjenja koje imaju važnu ulogu u formiranju preliminarne slike o vrsti i jačini interakcija koju bi novosintetisano jedinjenje, u zavisnosti od strukture i okruženja, moglo ostvariti u nekom biološkom medijumu, već se mogu primeniti i za predviđanje svojstva molekula za koje je model konstruisan. Uspostavljanje QSRR i QSAR korelacija, takođe, može značajno doprineti planiranju pri dizajniranju novih molekula sa željenim karakteristikama.