Od 17–19. maja 2022. godine u Srpskoj akademiji nauka i umetnosti (SANU) novoizabrani redovni članovi održali su svoje pristupne besede. Na svečanim skupu, već prvog dana, 17. maja 2022. godine, naš profesor akademik Velimir J. Popsavin je održao svoju besedu pod naslovom: „Novi analozi tiazofurina kao inhibitori rasta tumorskih ćelija: dizajn, sinteza i preliminarna biološka ispitivanja“. Nakon besede uručena mu je povelja o članstvu čime je i formalno postao redovni član SANU.
Lični podaci i obrazovanje: Akademik Velimir J. Popsavin je rođen 1951. u Novom Sadu. Diplomirao (1974), magistrirao (1981) i doktorirao (1988) iz oblasti Hemija na PMF Univerziteta u Novom Sadu.
Stručna usavršavanja: University of Leeds, UK (juni–oktobar 2000. gostujući istraživač; 1989–1991. postdoktorsko usavršavanje). Lajos Kossuth University, Debrecen, Hungary (septembar–oktobar 1983. godine, gostujući istraživač).
Zaposlenje: Redovni profesor na PMF u Novom Sadu, od avgusta 1999. godine. Šef katedre za biohemiju i hemiju prirodnih proizvoda (2012–2015). Od 1. oktobra 2021. godine je u penziji.
Nastavne aktivnosti: Osnovne akademske studije: Bioorganska i Medicinska hemija (Biohemija), Master akademske studije Biohemije i Hemije: Racionalni dizajn lekova. Doktorske akademske studije Hemije i Biohemije: Odabrana poglavlja medicinske hemije, Bioorganska hemija ugljenih hidrata i Stereohemija monosaharida. Prvi u Srbiji je predavao nastavne sadržaje iz ovih disciplina. Koautor je jednog univeritetskog udžbenika, tri praktikuma i jedne srednješkolske zbirke zadataka. Bio je mentor 4 magistarske teze i 5 doktorskih disertacija.
Naučna i stručna aktivnost: Glavne oblasti naučnog rada su totalna sinteza prirodnih proizvoda i medicinska hemija antitumorskih agenasa. Istraživanja realizuje četrnaestočlani tim pod njegovim rukovodstvom (https://www.dh.uns.ac.rs/istrazivacka-grupa-za-sintezu-prirodnih-proizvoda-i-medicinsku-hemiju/). Objavio je 98 radova u naučnim časopisima (9 kategorije 21a, 34 kategorije M21, 23 kategorije M22, 11 kategorije M23, 15 kategorije M24, 5 kategorije M51, 1 kategorije M52) i 173 rada u zbornicima sa naučnih skupova. Održao je 15 predavanja po pozivu na naučnim skupovima i u naučno-istraživačkim institucijama. Rukovodio je izradom tri višegodišnja projekta MPNTR Republike Srbije i jednog potprojekta Fonda za nauku AP Vojvodine. Prema bazi Scopus radovi su mu citirani 691 put (bez samocitata), uz H-indeks 14. Broj heterocitata prema bazi Google Scholar je 1079, uz H-indeks 19.
Naučni doprinos: Radom koji je usmeren na pronalaženje novih antitumorskih agenasa, značajno je doprineo razvoju bioorganske i medicinske hemije u Srbiji. Otkrio je više novih reakcija i primenio ih za dobijanje biološki aktivnih analoga prirodnih citotoksičnih laktona, odnosno novih mimetika onkolitičkog S-nukleozida tiazofurina. Ostvario je prve totalne sinteze više prirodnih proizvoda od medicinskog značaja, kao što su kleistenolat, odnosno krasalaktoni B i C, što je omogućilo njihova detaljna biološka ispitivanja. Sintetizovana su dva nova biološki aktivna γ-laktona, koji su ubrzo nakon sinteze nađeni u prirodi. Totalnom sintezom kleistenolata revidirana je njegova struktura i određena je apsolutna stereohemija ovog prirodnog proizvoda. Biološka ispitivanja kleistenolida i analoga dovela su do otkrića da ovi δ-laktona, pored antimikrobne, pokazuju i antitumorsku aktivnost. Rezultati ispitivanja mehanizama antitumorskog dejstva sintetizovanih jedinjenja, doprineli su razumevanju njihovih bioloških efekata na molekulskom nivou.
Članstvo u SANU: Za dopisnog člana SANU izabran je 5. novembra 2015. godine, a za redovnog člana SANU izabran je 04. novembra 2021. godine.
Aktivnosti u SANU: Član je Akademijskog odbora za nauku. U Ogranku SANU u Novom Sadu predsednik je Komisije za materijalno-finansijska pitanja i član Komisije za naučnu tribinu. Rukovodilac je projekta Fonda SANU za istraživanje u nauci (F-130) od 2016. godine i jednog potprojekta iz programa Strateški projekti SANU (F-65) od 2019. godine. U SANU je do sada održao pet predavanja: jedno na Odeljenju HBN u Beogradu, jedno u Ogranku SANU u Nišu, dva na Naučnoj tribini Ogranka SANU u Novom Sadu (Anali Ogranka SANU u Novom Sadu, br. 10, god. 2015. str. 97–106; br. 12, god. 2017. str. 31–41) i jedno plenarno predavanje na Prvom simpozijumu Sekcije za farmaceutske nauke (su-organizator skupa: Ogranak SANU u Novom Sadu). Bio je član Matičnog naučnog odboru za hemiju u MPNTR RS (2007–2022), kao predstavnik PMF-a i SANU.
Realizovana naučna saradnja: University of Leeds, UK; Newcastle University, UK; Institute of Chemical Technology, Prague, Czech Republic; Kossuth Lajos University, Debrecen, Hungary; Bern University, Switzerland; Valeant Pharmaceuticals International, Costa Mesa, USA. Institut za onkologiju Vojvodine, Sremska Kamenica; Institut za onkologiju i radiologiju Srbije, Beograd; Hemijski fakultet i Centar za hemiju IHTM, Univerzitet u Beogradu; Institut ICN Galenika, Beograd.
Nagrade i priznanja: Medalja za trajan i izvanredan doprinos nauci, Srpsko hemijsko društvo, Beograd, 2014, Povelja za ostvarene rezultate u radu, Departman za hemiju, Novi Sad, 2012, Prva nagrada za postignute rezultate u naučnom radu, MNTR RS, Beograd, 2004.
